Oekraïne

Vluchtelingenstroom en status
Sinds eind februari is een grote vluchtelingenstroom vanuit Oekraïne op gang gekomen. Op Europees niveau is afgesproken dat deze vluchtelingen opgevangen worden binnen de Europese Unie, hiervoor is een beschermingsmaatregel afgekondigd. Oekraïense vluchtelingen krijgen na toekenning door de IND een tijdelijk beschermde status voor de voorlopige duur van de beschermingsmaatregel, vooralsnog tot 4 maart 2023. Deze status betekent dat er recht is op huisvesting, maar ook de mogelijkheid tot werken en indien nodig een bijstandsuitkering aanvragen. De nieuwe Inburgeringswet is voor hen niet van toepassing. Hoe lang de vluchtelingenstroom aanhoudt is niet te voorspellen.  Dat is voor een groot deel afhankelijk van hoe de oorlog in Oekraïne zich ontwikkelt.

Aan de Veiligheidsregio’s is gevraagd samen met de gemeenten opvang te realiseren. Deze opdracht is recent verlengd tot het derde kwartaal van 2023. Voor de Veiligheidsregio Limburg-Noord gaat het momenteel om 2.932 vluchtelingen.
In Venlo zijn een aantal opvanglocaties ingericht waar ruim 400 vluchtelingen worden opgevangen.  Naast bed-bad-brood zijn er verschillende andere zaken georganiseerd; denk aan onderwijs, dagprogramma, taallessen, inschrijving in het BRP maar ook (psychische) zorg. Deze dagactiviteiten zijn  vanaf de aankomst van de Oekraïense vluchtelingen in verschillende stappen georganiseerd.  Inmiddels staat er een breed programma waar de Oekraïense vluchtelingen vanuit de eigen behoefte aan deel kunnen nemen. Dit programma is ontwikkeld met verschillende samenwerkingspartners en zich op zowel de vluchtelingen in de particuliere als de gemeentelijke opvang. De toegang tot dit programma verloopt via een centraal platform (digitaal via een app). Via dit platform komen vraag en aanbod bij elkaar, worden activiteiten aangeboden en wordt kennis en contracten aangeboden.
Veel van de Oekraïense vluchtelingen hebben inmiddels werk gevonden. Het gemeentelijke Werkservicepunt ondersteunt vluchtelingen zowel bij het vinden van werk als bij het praktisch wegwijs maken bij wat er komt kijken bij het werken in Nederland.
Vluchtelingen kunnen sinds dit voorjaar leefgeld ontvangen voor bijvoorbeeld kleding en andere persoonlijke uitgaven. Hiervoor zijn alle praktische zaken georganiseerd.

Financiële compensatie
De kosten voor de totale opvang zijn voor dit jaar uitgekomen op circa € 11.700.000. De Rijksoverheid heeft aangegeven dat de kosten als gevolg van de Oekraïne-crisis volledig gecompenseerd worden.  Vanuit het Rijk is hiervoor de Regeling opvang ontheemden Oekraïne in het leven geroepen. Hierin zijn de voorwaarden opgenomen voor de financiering van de opvang. In deze regeling is onder andere opgenomen dat gemeenten per Oekraïense vluchteling tot 15 oktober 2022 € 100 per dag ontvangen, voor bijvoorbeeld  bed-bad-brood, inhuur van extra personeel en leefgeld. Verder is opgenomen dat iedere euro die gemeenten ‘teveel’ ontvangen terug moet naar het Rijk.
Afgelopen zomer heeft er een onderzoek plaatsgevonden naar de gemeentelijke bekostiging voor de opvang Oekraïners. Doel van het onderzoek was om objectief en onderbouwd in beeld te brengen welke kosten gemeenten maken voor de Gemeentelijke Opvang Oekraïners (GOO) en Particuliere Opvang Oekraïners (POO) en op welke manier zij daarvoor het beste gecompenseerd kunnen worden. Het verkregen inzicht van het onderzoek geeft aanleiding om het normbedrag bij te stellen vanaf 15 oktober 2022 om het beter te laten aansluiten op de werkelijke kosten die gemeenten hiervoor maken. Het normbedrag wordt bijgesteld naar 83 euro, met een aparte bepaling die het mogelijk maakt werkelijke meerkosten per gerealiseerde plek per dag te declareren indien de totale werkelijke kosten een uitkering op basis van de normbedragen in betekenende mate zouden over- of onderschrijden.
Daarnaast zijn nog  wijzigingen doorgevoerd in de normbedrag voor particuliere opvang (POO). Er is een normbedrag geïntroduceerd per persoon in de particuliere opvang ter dekking van de uitvoeringskosten van gemeenten. Het bedrag van 7 euro per dag is vertaald naar een normbedrag van 210 euro per geregistreerde persoon per maand waarin aan deze persoon een verstrekking is gedaan.

De kosten die wij als gemeente maken voor het geschikt maken of realiseren van gebouwen voor de opvang van de ontheemden worden apart vergoed op basis van werkelijke kosten (inclusief btw). Er vindt geen vergoeding plaats voor inventaris investeringen.
 

Het overschot zal worden gebruikt voor de opvang 2023.